More actions
Adarshatva (वार्ता | योगदान) |
Adarshatva (वार्ता | योगदान) No edit summary |
||
पंक्ति २: | पंक्ति २: | ||
इस लिपि में भारत की दक्षिणी भाषाओं के ह्रस्व स्वरों तथा अन्य व्यञ्जनों क दर्शाने के लिए अक्षर जोड़े गये हैं। जैसे - '''ऎ''', '''ऒ''', '''ऩ''' इत्यादि। | इस लिपि में भारत की दक्षिणी भाषाओं के ह्रस्व स्वरों तथा अन्य व्यञ्जनों क दर्शाने के लिए अक्षर जोड़े गये हैं। जैसे - '''ऎ''', '''ऒ''', '''ऩ''' इत्यादि। | ||
== परिवर्धित देवनागरी में भारतीय लिपियाँ == | |||
== Overview == | |||
{| class="wikitable sortable collapsible" | |||
|+ परिवर्धित देवनागरी में भारतीय लिपियाँ | |||
! [[Devanagari]] | |||
! [[Nastaliq]] | |||
! [[Gurmukhi]] | |||
! [[Gujarati script|Gujarati]] | |||
! [[Bangla script|Bangla]] | |||
! [[Odia script|Odia]] | |||
! [[Tamil script|Tamil]] | |||
! [[Malayalam script|Malayalam]] | |||
! [[Kannada script|Kannada]] | |||
! [[Telugu script|Telugu]] | |||
! [[Sinhala script|Sinhala]] | |||
|- | |||
! {{sort|A| | |||
| {{lang|inc-Deva|अ}} | |||
| {{lang|inc-Aran|{{Nastaliq|اَ}}}} | |||
| {{lang|inc-Guru|ਅ}} | |||
| {{lang|inc-Gujr|અ}} | |||
| {{lang|inc-Beng|অ}} | |||
| {{lang|inc-Orya|ଅ}} | |||
| {{lang|inc-Taml|அ}} | |||
| {{lang|inc-Mlym|അ}} | |||
| {{lang|inc-Knda|ಅ}} | |||
| {{lang|inc-Telu|అ}} | |||
| {{lang|inc-Sinh|අ}} | |||
|- | |||
! {{sort|Aa| | |||
| {{lang|inc-Deva|आ}} | |||
| {{lang|inc-Aran|{{Nastaliq|آ}}}} | |||
| {{lang|inc-Guru|ਆ}} | |||
| {{lang|inc-Gujr|આ}} | |||
| {{lang|inc-Beng|আ}} | |||
| {{lang|inc-Orya|ଆ}} | |||
| {{lang|inc-Taml|ஆ}} | |||
| {{lang|inc-Mlym|ആ}} | |||
| {{lang|inc-Knda|ಆ}} | |||
| {{lang|inc-Telu|ఆ}} | |||
| {{lang|inc-Sinh|ආ}} | |||
|- | |||
! {{sort|Ae|{{transl|inc|ISO|æ|italic=no}}}} | |||
! {{transl|inc|ISO|ae|italic=no}} | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| {{lang|inc-Sinh|ඇ}} | |||
|- | |||
! {{sort|Aae|{{transl|inc|ISO|ǣ|italic=no}}}} | |||
! {{transl|inc|ISO|aee|italic=no}} | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| {{lang|inc-Sinh|ඈ}} | |||
|- | |||
! {{sort|I| | |||
| {{lang|inc-Deva|इ}} | |||
| {{lang|inc-Aran|{{Nastaliq|اِ}}}} | |||
| {{lang|inc-Guru|ਇ}} | |||
| {{lang|inc-Gujr|ઇ}} | |||
| {{lang|inc-Beng|ই}} | |||
| {{lang|inc-Orya|ଇ}} | |||
| {{lang|inc-Taml|இ}} | |||
| {{lang|inc-Mlym|ഇ}} | |||
| {{lang|inc-Knda|ಇ}} | |||
| {{lang|inc-Telu|ఇ}} | |||
| {{lang|inc-Sinh|ඉ}} | |||
|- | |||
! {{sort|Ii|{{transl|inc|ISO|ī|italic=no}}}} | |||
! {{transl|inc|ISO|ii|italic=no}} | |||
| {{lang|inc-Deva|ई}} | |||
| {{lang|inc-Aran|{{Nastaliq|اِی}}}} | |||
| {{lang|inc-Guru|ਈ}} | |||
| {{lang|inc-Gujr|ઈ}} | |||
| {{lang|inc-Beng|ঈ}} | |||
| {{lang|inc-Orya|ଈ}} | |||
| {{lang|inc-Taml|ஈ}} | |||
| {{lang|inc-Mlym|ഈ}} | |||
| {{lang|inc-Knda|ಈ}} | |||
| {{lang|inc-Telu|ఈ}} | |||
| {{lang|inc-Sinh|ඊ}} | |||
|- | |||
! {{sort|U|{{transl|inc|ISO|u|italic=no}}}} | |||
! {{transl|inc|ISO|u|italic=no}} | |||
| {{lang|inc-Deva|उ}} | |||
| {{lang|inc-Aran|{{Nastaliq|اُ}}}} | |||
| {{lang|inc-Guru|ਉ}} | |||
| {{lang|inc-Gujr|ઉ}} | |||
| {{lang|inc-Beng|উ}} | |||
| {{lang|inc-Orya|ଉ}} | |||
| {{lang|inc-Taml|உ}} | |||
| {{lang|inc-Mlym|ഉ}} | |||
| {{lang|inc-Knda|ಉ}} | |||
| {{lang|inc-Telu|ఉ}} | |||
| {{lang|inc-Sinh|උ}} | |||
|- | |||
! {{sort|Uu|{{transl|inc|ISO|ū|italic=no}}}} | |||
! {{transl|inc|ISO|uu|italic=no}} | |||
| {{lang|inc-Deva|ऊ}} | |||
| {{lang|inc-Aran|{{Nastaliq|اُو}}}} | |||
| {{lang|inc-Guru|ਊ}} | |||
| {{lang|inc-Gujr|ઊ}} | |||
| {{lang|inc-Beng|ঊ}} | |||
| {{lang|inc-Orya|ଊ}} | |||
| {{lang|inc-Taml|ஊ}} | |||
| {{lang|inc-Mlym|ഊ}} | |||
| {{lang|inc-Knda|ಊ}} | |||
| {{lang|inc-Telu|ఊ}} | |||
| {{lang|inc-Sinh|ඌ}} | |||
|- | |||
! {{sort|U-virama|{{transl|inc|ISO|ŭ|italic=no}}}} | |||
! {{transl|inc|ISO|^u|italic=no}} | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| {{lang|inc-Mlym|്}} | |||
| | |||
| | |||
| | |||
|- | |||
! {{sort|R-vocalic|{{transl|inc|ISO|r̥|italic=no}}}} | |||
! {{transl|inc|ISO|,r|italic=no}} | |||
| {{lang|inc-Deva|ऋ}} | |||
| | |||
| | |||
| {{lang|inc-Gujr|ઋ}} | |||
| {{lang|inc-Beng|ঋ}} | |||
| {{lang|inc-Orya|ଋ}} | |||
| | |||
| {{lang|inc-Mlym|ഋ}} | |||
| {{lang|inc-Knda|ಋ}} | |||
| {{lang|inc-Telu|ఋ}} | |||
| {{lang|inc-Sinh|ඍ}} | |||
|- | |||
! {{sort|Rr-vocalic|{{transl|inc|ISO|r̥̄|italic=no}}}} | |||
! {{transl|inc|ISO|,rr|italic=no}} | |||
| {{lang|inc-Deva|ॠ}} | |||
| | |||
| | |||
| {{lang|inc-Gujr|ૠ}} | |||
| {{lang|inc-Beng|ৠ}} | |||
| {{lang|inc-Orya|ୠ}} | |||
| | |||
| {{lang|inc-Mlym|ൠ}} | |||
| {{lang|inc-Knda|ೠ}} | |||
| {{lang|inc-Telu|ౠ}} | |||
| {{lang|inc-Sinh|ඎ}} | |||
|- | |||
! {{sort|L-vocalic|{{transl|inc|ISO|l̥|italic=no}}}} | |||
! {{transl|inc|ISO|,l|italic=no}} | |||
| {{lang|inc-Deva|ऌ}} | |||
| | |||
| | |||
| {{lang|inc-Gujr|ઌ}} | |||
| {{lang|inc-Beng|ঌ}} | |||
| {{lang|inc-Orya|ଌ}} | |||
| | |||
| {{lang|inc-Mlym|ഌ}} | |||
| {{lang|inc-Knda|ಌ}} | |||
| {{lang|inc-Telu|ఌ}} | |||
| {{lang|inc-Sinh|ඏ}} | |||
|- | |||
! {{sort|Ll-vocalic|{{transl|inc|ISO|l̥̄|italic=no}}}} | |||
! {{transl|inc|ISO|,ll|italic=no}} | |||
| {{lang|inc-Deva|ॡ}} | |||
| | |||
| | |||
| {{lang|inc-Gujr|ૡ}} | |||
| {{lang|inc-Beng|ৡ}} | |||
| {{lang|inc-Orya|ୡ}} | |||
| | |||
| {{lang|inc-Mlym|ൡ}} | |||
| {{lang|inc-Knda|ೡ}} | |||
| {{lang|inc-Telu|ౡ}} | |||
| {{lang|inc-Sinh|ඐ}} | |||
|- | |||
! {{sort|E-short|{{transl|inc|ISO|e|italic=no}}}} | |||
! {{transl|inc|ISO|e|italic=no}} | |||
| {{lang|inc-Deva|ऎ}} | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| {{lang|inc-Taml|எ}} | |||
| {{lang|inc-Mlym|എ}} | |||
| {{lang|inc-Knda|ಎ}} | |||
| {{lang|inc-Telu|ఎ}} | |||
| {{lang|inc-Sinh|එ}} | |||
|- | |||
! {{sort|E|{{transl|inc|ISO|ē|italic=no}}}} | |||
! {{transl|inc|ISO|ee|italic=no}} | |||
| {{lang|inc-Deva|ए}} | |||
| {{lang|inc-Aran|{{Nastaliq|اے}}}} | |||
| {{lang|inc-Guru|ਏ}} | |||
| {{lang|inc-Gujr|એ}} | |||
| {{lang|inc-Beng|এ}} | |||
| {{lang|inc-Orya|ଏ}} | |||
| {{lang|inc-Taml|ஏ}} | |||
| {{lang|inc-Mlym|ഏ}} | |||
| {{lang|inc-Knda|ಏ}} | |||
| {{lang|inc-Telu|ఏ}} | |||
| {{lang|inc-Sinh|ඒ}} | |||
|- | |||
! {{sort|E-candra|{{transl|inc|ISO|ê|italic=no}}}} | |||
! {{transl|inc|ISO|^e|italic=no}} | |||
| {{lang|inc-Deva|ऍ}} | |||
| | |||
| | |||
| {{lang|inc-Gujr|ઍ}} | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
|- | |||
! {{sort|Ai|{{transl|inc|ISO|ai|italic=no}}}} | |||
! {{transl|inc|ISO|ai|italic=no}} | |||
| {{lang|inc-Deva|ऐ}} | |||
| {{lang|inc-Aran|{{Nastaliq|اَے}}}} | |||
| {{lang|inc-Guru|ਐ}} | |||
| {{lang|inc-Gujr|ઐ}} | |||
| {{lang|inc-Beng|ঐ}} | |||
| {{lang|inc-Orya|ଐ}} | |||
| {{lang|inc-Taml|ஐ}} | |||
| {{lang|inc-Mlym|ഐ}} | |||
| {{lang|inc-Knda|ಐ}} | |||
| {{lang|inc-Telu|ఐ}} | |||
| {{lang|inc-Sinh|ඓ}} | |||
|- | |||
! {{sort|O-short|{{transl|inc|ISO|o|italic=no}}}} | |||
! {{transl|inc|ISO|o|italic=no}} | |||
| {{lang|inc-Deva|ऒ}} | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| {{lang|inc-Taml|ஒ}} | |||
| {{lang|inc-Mlym|ഒ}} | |||
| {{lang|inc-Knda|ಒ}} | |||
| {{lang|inc-Telu|ఒ}} | |||
| {{lang|inc-Sinh|ඔ}} | |||
|- | |||
! {{sort|O|{{transl|inc|ISO|ō|italic=no}}}} | |||
! {{transl|inc|ISO|oo|italic=no}} | |||
| {{lang|inc-Deva|ओ}} | |||
| {{lang|inc-Aran|{{Nastaliq|او}}}} | |||
| {{lang|inc-Guru|ਓ}} | |||
| {{lang|inc-Gujr|ઓ}} | |||
| {{lang|inc-Beng|ও}} | |||
| {{lang|inc-Orya|ଓ}} | |||
| {{lang|inc-Taml|ஓ}} | |||
| {{lang|inc-Mlym|ഓ}} | |||
| {{lang|inc-Knda|ಓ}} | |||
| {{lang|inc-Telu|ఓ}} | |||
| {{lang|inc-Sinh|ඕ}} | |||
|- | |||
! {{sort|O-candra|{{transl|inc|ISO|ô|italic=no}}}} | |||
! {{transl|inc|ISO|^o|italic=no}} | |||
| {{lang|inc-Deva|ऑ}} | |||
| | |||
| | |||
| {{lang|inc-Gujr|ઑ}} | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
|- | |||
! {{sort|Au|{{transl|inc|ISO|au|italic=no}}}} | |||
! {{transl|inc|ISO|au|italic=no}} | |||
| {{lang|inc-Deva|औ}} | |||
| {{lang|inc-Aran|{{Nastaliq|اَو}}}} | |||
| {{lang|inc-Guru|ਔ}} | |||
| {{lang|inc-Gujr|ઔ}} | |||
| {{lang|inc-Beng|ঔ}} | |||
| {{lang|inc-Orya|ଔ}} | |||
| {{lang|inc-Taml|ஔ}} | |||
| {{lang|inc-Mlym|ഔ}} | |||
| {{lang|inc-Knda|ಔ}} | |||
| {{lang|inc-Telu|ఔ}} | |||
| {{lang|inc-Sinh|ඖ}} | |||
|- | |||
! {{sort|M-anusvara|{{transl|inc|ISO|ṁ|italic=no}}{{efn|ISO 15919 gives two options for transliterating the characters in this row: either as ṁ, or, if there is a stop or nasal following, as the corresponding [[homorganic nasal]].}}}} | |||
! {{transl|inc|ISO|;m|italic=no}} | |||
| {{lang|inc-Deva|ं}} | |||
| {{lang|inc-Aran|{{Nastaliq|ں}}}} | |||
| {{lang|inc-Guru|ਂ}} | |||
| {{lang|inc-Gujr|ં}} | |||
| {{lang|inc-Beng| ং}} | |||
| {{lang|inc-Orya|ଂ}} | |||
| {{lang|inc-Taml|ஂ}} | |||
| {{lang|inc-Mlym|ം}} | |||
| {{lang|inc-Knda|ಂ}} | |||
| {{lang|inc-Telu|ం}} | |||
| {{lang|inc-Sinh|ං}} | |||
|- | |||
! {{sort|M-tippi|{{transl|inc|ISO|ṃ|italic=no}}}} | |||
! {{transl|inc|ISO|.m|italic=no}} | |||
| | |||
| | |||
| {{lang|inc-Guru|ੰ}} | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
|- | |||
! {{sort|M-candrabindu|{{transl|inc|ISO|m̐|italic=no}}}} | |||
! {{transl|inc|ISO|~m|italic=no}} | |||
| {{lang|inc-Deva|ँ}} | |||
| {{lang|inc-Aran|{{Nastaliq|ں}}}} | |||
| {{lang|inc-Guru|ਁ}} | |||
| {{lang|inc-Gujr|ઁ}} | |||
| {{lang|inc-Beng| ঁ}} | |||
| {{lang|inc-Orya|ଁ}} | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| {{lang|inc-Telu|ఀ}} | |||
| | |||
|- | |||
! {{sort|N-candrabindu|{{transl|inc|ISO|n̆|italic=no}}}} | |||
! {{transl|inc|ISO|^n|italic=no}} | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| {{lang|inc-Telu|ఁ}} | |||
| | |||
|- | |||
! {{sort|H-visarga|{{transl|inc|ISO|ḥ|italic=no}}}} | |||
! {{transl|inc|ISO|.h|italic=no}} | |||
| {{lang|inc-Deva|ः}} | |||
| {{lang|inc-Aran|{{Nastaliq|ہ}}}} | |||
| {{lang|inc-Guru|ਃ}} | |||
| {{lang|inc-Gujr|ઃ}} | |||
| {{lang|inc-Beng| ঃ}} | |||
| {{lang|inc-Orya|ଃ}} | |||
| | |||
| {{lang|inc-Mlym|ഃ}} | |||
| {{lang|inc-Knda|ಃ}} | |||
| {{lang|inc-Telu|ః}} | |||
| {{lang|inc-Sinh|ඃ}} | |||
|- | |||
! {{sort|H-jihvamuliya|{{transl|inc|ISO|ẖ|italic=no}}}} | |||
! {{transl|inc|ISO|_h|italic=no}} | |||
| ᳵ | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| {{lang|inc-Knda|ೱ}} | |||
| | |||
| | |||
|- | |||
! {{sort|H-upadhmaniya|{{transl|inc|ISO|ḫ|italic=no}}}} | |||
! {{transl|inc|ISO|^h|italic=no}} | |||
| ᳶ | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| {{lang|inc-Knda|ೲ}} | |||
| | |||
| | |||
|- | |||
! {{sort|K-visarga|{{transl|inc|ISO|ḵ|italic=no}}}} | |||
! {{transl|inc|ISO|_k|italic=no}} | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| {{lang|inc-Taml|ஃ}} | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
|- | |||
! {{sort|Ka|{{transl|inc|ISO|k|italic=no}}}} | |||
! {{transl|inc|ISO|k|italic=no}} | |||
| {{lang|inc-Deva|क}} | |||
| {{lang|inc-Aran|{{Nastaliq|ک}}}} | |||
| {{lang|inc-Guru|ਕ}} | |||
| {{lang|inc-Gujr|ક}} | |||
| {{lang|inc-Beng|ক}} | |||
| {{lang|inc-Orya|କ}} | |||
| {{lang|inc-Taml|க}} | |||
| {{lang|inc-Mlym|ക}} | |||
| {{lang|inc-Knda|ಕ}} | |||
| {{lang|inc-Telu|క}} | |||
| {{lang|inc-Sinh|ක}} | |||
|- | |||
! {{sort|Kha|{{transl|inc|ISO|kh|italic=no}}}} | |||
! {{transl|inc|ISO|kh|italic=no}} | |||
| {{lang|inc-Deva|ख}} | |||
| {{lang|inc-Aran|{{Nastaliq|کھ}}}} | |||
| {{lang|inc-Guru|ਖ}} | |||
| {{lang|inc-Gujr|ખ}} | |||
| {{lang|inc-Beng|খ}} | |||
| {{lang|inc-Orya|ଖ}} | |||
| | |||
| {{lang|inc-Mlym|ഖ}} | |||
| {{lang|inc-Knda|ಖ}} | |||
| {{lang|inc-Telu|ఖ}} | |||
| {{lang|inc-Sinh|ඛ}} | |||
|- | |||
! {{sort|Ga|{{transl|inc|ISO|g|italic=no}}}} | |||
! {{transl|inc|ISO|g|italic=no}} | |||
| {{lang|inc-Deva|ग}} | |||
| {{lang|inc-Aran|{{Nastaliq|گ}}}} | |||
| {{lang|inc-Guru|ਗ}} | |||
| {{lang|inc-Gujr|ગ}} | |||
| {{lang|inc-Beng|গ}} | |||
| {{lang|inc-Orya|ଗ}} | |||
| | |||
| {{lang|inc-Mlym|ഗ}} | |||
| {{lang|inc-Knda|ಗ}} | |||
| {{lang|inc-Telu|గ}} | |||
| {{lang|inc-Sinh|ග}} | |||
|- | |||
! {{sort|Gha|{{transl|inc|ISO|gh|italic=no}}}} | |||
! {{transl|inc|ISO|gh|italic=no}} | |||
| {{lang|inc-Deva|घ}} | |||
| {{lang|inc-Aran|{{Nastaliq|گھ}}}} | |||
| {{lang|inc-Guru|ਘ}} | |||
| {{lang|inc-Gujr|ઘ}} | |||
| {{lang|inc-Beng|ঘ}} | |||
| {{lang|inc-Orya|ଘ}} | |||
| | |||
| {{lang|inc-Mlym|ഘ}} | |||
| {{lang|inc-Knda|ಘ}} | |||
| {{lang|inc-Telu|ఘ}} | |||
| {{lang|inc-Sinh|ඝ}} | |||
|- | |||
! {{sort|Nga|{{transl|inc|ISO|ṅ|italic=no}}}} | |||
! {{transl|inc|ISO|;n|italic=no}} | |||
| {{lang|inc-Deva|ङ}} | |||
| {{lang|inc-Aran|{{Nastaliq|ن٘}}}} | |||
| {{lang|inc-Guru|ਙ}} | |||
| {{lang|inc-Gujr|ઙ}} | |||
| {{lang|inc-Beng|ঙ}} | |||
| {{lang|inc-Orya|ଙ}} | |||
| {{lang|inc-Taml|ங}} | |||
| {{lang|inc-Mlym|ങ}} | |||
| {{lang|inc-Knda|ಙ}} | |||
| {{lang|inc-Telu|ఙ}} | |||
| {{lang|inc-Sinh|ඞ}} | |||
|- | |||
! {{sort|Nga|{{transl|inc|ISO|n̆g|italic=no}}}} | |||
! {{transl|inc|ISO|^ng|italic=no}} | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| {{lang|inc-Sinh|ඟ}} | |||
|- | |||
! {{sort|Ca|{{transl|inc|ISO|c|italic=no}}}} | |||
! {{transl|inc|ISO|c|italic=no}} | |||
| {{lang|inc-Deva|च}} | |||
| {{lang|inc-Aran|{{Nastaliq|چ}}}} | |||
| {{lang|inc-Guru|ਚ}} | |||
| {{lang|inc-Gujr|ચ}} | |||
| {{lang|inc-Beng|চ}} | |||
| {{lang|inc-Orya|ଚ}} | |||
| {{lang|inc-Taml|ச}} | |||
| {{lang|inc-Mlym|ച}} | |||
| {{lang|inc-Knda|ಚ}} | |||
| {{lang|inc-Telu|చ}} | |||
| {{lang|inc-Sinh|ච}} | |||
|- | |||
! {{sort|Tsa|{{transl|inc|ISO|ĉ|italic=no}}}} | |||
! {{transl|inc|ISO|^c|italic=no}} | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| {{lang|inc-Telu|ౘ}} | |||
| | |||
|- | |||
! {{sort|Cha|{{transl|inc|ISO|ch|italic=no}}}} | |||
! {{transl|inc|ISO|ch|italic=no}} | |||
| {{lang|inc-Deva|छ}} | |||
| {{lang|inc-Aran|{{Nastaliq|چھ}}}} | |||
| {{lang|inc-Guru|ਛ}} | |||
| {{lang|inc-Gujr|છ}} | |||
| {{lang|inc-Beng|ছ}} | |||
| {{lang|inc-Orya|ଛ}} | |||
| | |||
| {{lang|inc-Mlym|ഛ}} | |||
| {{lang|inc-Knda|ಛ}} | |||
| {{lang|inc-Telu|ఛ}} | |||
| {{lang|inc-Sinh|ඡ}} | |||
|- | |||
! {{sort|Ja|{{transl|inc|ISO|j|italic=no}}}} | |||
! {{transl|inc|ISO|j|italic=no}} | |||
| {{lang|inc-Deva|ज}} | |||
| {{lang|inc-Aran|{{Nastaliq|ج}}}} | |||
| {{lang|inc-Guru|ਜ}} | |||
| {{lang|inc-Gujr|જ}} | |||
| {{lang|inc-Beng|জ}} | |||
| {{lang|inc-Orya|ଜ}} | |||
| {{lang|inc-Taml|ஜ}} | |||
| {{lang|inc-Mlym|ജ}} | |||
| {{lang|inc-Knda|ಜ}} | |||
| {{lang|inc-Telu|జ}} | |||
| {{lang|inc-Sinh|ජ}} | |||
|- | |||
! {{sort|Jha|{{transl|inc|ISO|jh|italic=no}}}} | |||
! {{transl|inc|ISO|jh|italic=no}} | |||
| {{lang|inc-Deva|झ}} | |||
| {{lang|inc-Aran|{{Nastaliq|جھ}}}} | |||
| {{lang|inc-Guru|ਝ}} | |||
| {{lang|inc-Gujr|ઝ}} | |||
| {{lang|inc-Beng|ঝ}} | |||
| {{lang|inc-Orya|ଝ}} | |||
| | |||
| {{lang|inc-Mlym|ഝ}} | |||
| {{lang|inc-Knda|ಝ}} | |||
| {{lang|inc-Telu|ఝ}} | |||
| {{lang|inc-Sinh|ඣ}} | |||
|- | |||
! {{sort|Nya|{{transl|inc|ISO|ñ|italic=no}}}} | |||
! {{transl|inc|ISO|~n|italic=no}} | |||
| {{lang|inc-Deva|ञ}} | |||
| {{lang|inc-Aran|{{Nastaliq|ڃ}}}} | |||
| {{lang|inc-Guru|ਞ}} | |||
| {{lang|inc-Gujr|ઞ}} | |||
| {{lang|inc-Beng|ঞ}} | |||
| {{lang|inc-Orya|ଞ}} | |||
| {{lang|inc-Taml|ஞ}} | |||
| {{lang|inc-Mlym|ഞ}} | |||
| {{lang|inc-Knda|ಞ}} | |||
| {{lang|inc-Telu|ఞ}} | |||
| {{lang|inc-Sinh|ඤ}} | |||
|- | |||
! {{sort|Nja|{{transl|inc|ISO|n̆j|italic=no}}}} | |||
! {{transl|inc|ISO|^nj|italic=no}} | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| {{lang|inc-Sinh|ඦ}} | |||
|- | |||
! {{sort|Tta|{{transl|inc|ISO|ṭ|italic=no}}}} | |||
! {{transl|inc|ISO|.t|italic=no}} | |||
| {{lang|inc-Deva|ट}} | |||
| {{lang|inc-Aran|{{Nastaliq|ٹ}}}} | |||
| {{lang|inc-Guru|ਟ}} | |||
| {{lang|inc-Gujr|ટ}} | |||
| {{lang|inc-Beng|ট}} | |||
| {{lang|inc-Orya|ଟ}} | |||
| {{lang|inc-Taml|ட}} | |||
| {{lang|inc-Mlym|ട}} | |||
| {{lang|inc-Knda|ಟ}} | |||
| {{lang|inc-Telu|ట}} | |||
| {{lang|inc-Sinh|ට}} | |||
|- | |||
! {{sort|Ttha|{{transl|inc|ISO|ṭh|italic=no}}}} | |||
! {{transl|inc|ISO|.th|italic=no}} | |||
| {{lang|inc-Deva|ठ}} | |||
| {{lang|inc-Aran|{{Nastaliq|ٹھ}}}} | |||
| {{lang|inc-Guru|ਠ}} | |||
| {{lang|inc-Gujr|ઠ}} | |||
| {{lang|inc-Beng|ঠ}} | |||
| {{lang|inc-Orya|ଠ}} | |||
| | |||
| {{lang|inc-Mlym|ഠ}} | |||
| {{lang|inc-Knda|ಠ}} | |||
| {{lang|inc-Telu|ఠ}} | |||
| {{lang|inc-Sinh|ඨ}} | |||
|- | |||
! {{sort|Dda|{{transl|inc|ISO|ḍ|italic=no}}}} | |||
! {{transl|inc|ISO|.d|italic=no}} | |||
| {{lang|inc-Deva|ड}} | |||
| {{lang|inc-Aran|{{Nastaliq|ڈ}}}} | |||
| {{lang|inc-Guru|ਡ}} | |||
| {{lang|inc-Gujr|ડ}} | |||
| {{lang|inc-Beng|ড}} | |||
| {{lang|inc-Orya|ଡ}} | |||
| | |||
| {{lang|inc-Mlym|ഡ}} | |||
| {{lang|inc-Knda|ಡ}} | |||
| {{lang|inc-Telu|డ}} | |||
| {{lang|inc-Sinh|ඩ}} | |||
|- | |||
! {{sort|Ddha|{{transl|inc|ISO|ḍh|italic=no}}}} | |||
! {{transl|inc|ISO|.dh|italic=no}} | |||
| {{lang|inc-Deva|ढ}} | |||
| {{lang|inc-Aran|{{Nastaliq|ڈھ}}}} | |||
| {{lang|inc-Guru|ਢ}} | |||
| {{lang|inc-Gujr|ઢ}} | |||
| {{lang|inc-Beng|ঢ}} | |||
| {{lang|inc-Orya|ଢ}} | |||
| | |||
| {{lang|inc-Mlym|ഢ}} | |||
| {{lang|inc-Knda|ಢ}} | |||
| {{lang|inc-Telu|ఢ}} | |||
| {{lang|inc-Sinh|ඪ}} | |||
|- | |||
! {{sort|Rra|{{transl|inc|ISO|ṛ|italic=no}}}} | |||
! {{transl|inc|ISO|.r|italic=no}} | |||
| {{lang|inc-Deva|ड़}} | |||
| {{lang|inc-Aran|{{Nastaliq|ڑ}}}} | |||
| {{lang|inc-Guru|ੜ}} | |||
| | |||
| {{lang|inc-Beng|ড়}} | |||
| {{lang|inc-Orya|ଡ଼}} | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
|- | |||
! {{sort|Rrha|{{transl|inc|ISO|ṛh|italic=no}}}} | |||
! {{transl|inc|ISO|.rh|italic=no}} | |||
| {{lang|inc-Deva|ढ़}} | |||
| {{lang|inc-Aran|{{Nastaliq|ڑھ}}}} | |||
| | |||
| | |||
| {{lang|inc-Beng|ঢ়}} | |||
| {{lang|inc-Orya|ଢ଼}} | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
|- | |||
! {{sort|Nna|{{transl|inc|ISO|ṇ|italic=no}}}} | |||
! {{transl|inc|ISO|.n|italic=no}} | |||
| {{lang|inc-Deva|ण}} | |||
| {{lang|inc-Aran|{{Nastaliq|ݨ}}}} | |||
| {{lang|inc-Guru|ਣ}} | |||
| {{lang|inc-Gujr|ણ}} | |||
| {{lang|inc-Beng|ণ}} | |||
| {{lang|inc-Orya|ଣ}} | |||
| {{lang|inc-Taml|ண}} | |||
| {{lang|inc-Mlym|ണ}} | |||
| {{lang|inc-Knda|ಣ}} | |||
| {{lang|inc-Telu|ణ}} | |||
| {{lang|inc-Sinh|ණ}} | |||
|- | |||
! {{sort|Ndda|{{transl|inc|ISO|n̆ḍ|italic=no}}}} | |||
! {{transl|inc|ISO|^n.d|italic=no}} | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| {{lang|inc-Sinh|ඬ}} | |||
|- | |||
! {{sort|Ta|{{transl|inc|ISO|t|italic=no}}}} | |||
! {{transl|inc|ISO|t|italic=no}} | |||
| {{lang|inc-Deva|त}} | |||
| {{lang|inc-Aran|{{Nastaliq|ت}}}} | |||
| {{lang|inc-Guru|ਤ}} | |||
| {{lang|inc-Gujr|ત}} | |||
| {{lang|inc-Beng|ত}} | |||
| {{lang|inc-Orya|ତ}} | |||
| {{lang|inc-Taml|த}} | |||
| {{lang|inc-Mlym|ത}} | |||
| {{lang|inc-Knda|ತ}} | |||
| {{lang|inc-Telu|త}} | |||
| {{lang|inc-Sinh|ත}} | |||
|- | |||
! {{sort|Tha|{{transl|inc|ISO|th|italic=no}}}} | |||
! {{transl|inc|ISO|th|italic=no}} | |||
| {{lang|inc-Deva|थ}} | |||
| {{lang|inc-Aran|{{Nastaliq|تھ}}}} | |||
| {{lang|inc-Guru|ਥ}} | |||
| {{lang|inc-Gujr|થ}} | |||
| {{lang|inc-Beng|থ}} | |||
| {{lang|inc-Orya|ଥ}} | |||
| | |||
| {{lang|inc-Mlym|ഥ}} | |||
| {{lang|inc-Knda|ಥ}} | |||
| {{lang|inc-Telu|థ}} | |||
| {{lang|inc-Sinh|ථ}} | |||
|- | |||
! {{sort|Da|{{transl|inc|ISO|d|italic=no}}}} | |||
! {{transl|inc|ISO|d|italic=no}} | |||
| {{lang|inc-Deva|द}} | |||
| {{lang|inc-Aran|{{Nastaliq|د}}}} | |||
| {{lang|inc-Guru|ਦ}} | |||
| {{lang|inc-Gujr|દ}} | |||
| {{lang|inc-Beng|দ}} | |||
| {{lang|inc-Orya|ଦ}} | |||
| | |||
| {{lang|inc-Mlym|ദ}} | |||
| {{lang|inc-Knda|ದ}} | |||
| {{lang|inc-Telu|ద}} | |||
| {{lang|inc-Sinh|ද}} | |||
|- | |||
! {{sort|Dha|{{transl|inc|ISO|dh|italic=no}}}} | |||
! {{transl|inc|ISO|dh|italic=no}} | |||
| {{lang|inc-Deva|ध}} | |||
| {{lang|inc-Aran|{{Nastaliq|دھ}}}} | |||
| {{lang|inc-Guru|ਧ}} | |||
| {{lang|inc-Gujr|ધ}} | |||
| {{lang|inc-Beng|ধ}} | |||
| {{lang|inc-Orya|ଧ}} | |||
| | |||
| {{lang|inc-Mlym|ധ}} | |||
| {{lang|inc-Knda|ಧ}} | |||
| {{lang|inc-Telu|ధ}} | |||
| {{lang|inc-Sinh|ධ}} | |||
|- | |||
! {{sort|Na|{{transl|inc|ISO|n|italic=no}}}} | |||
! {{transl|inc|ISO|n|italic=no}} | |||
| {{lang|inc-Deva|न}} | |||
| {{lang|inc-Aran|{{Nastaliq|ن}}}} | |||
| {{lang|inc-Guru|ਨ}} | |||
| {{lang|inc-Gujr|ન}} | |||
| {{lang|inc-Beng|ন}} | |||
| {{lang|inc-Orya|ନ}} | |||
| {{lang|inc-Taml|ந}} | |||
| {{lang|inc-Mlym|ന}} | |||
| {{lang|inc-Knda|ನ}} | |||
| {{lang|inc-Telu|న}} | |||
| {{lang|inc-Sinh|න}} | |||
|- | |||
! {{sort|Nda|{{transl|inc|ISO|n̆d|italic=no}}}} | |||
! {{transl|inc|ISO|^nd|italic=no}} | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| {{lang|inc-Sinh|ඳ}} | |||
|- | |||
! {{sort|Pa|{{transl|inc|ISO|p|italic=no}}}} | |||
! {{transl|inc|ISO|p|italic=no}} | |||
| {{lang|inc-Deva|प}} | |||
| {{lang|inc-Aran|{{Nastaliq|پ}}}} | |||
| {{lang|inc-Guru|ਪ}} | |||
| {{lang|inc-Gujr|પ}} | |||
| {{lang|inc-Beng|প}} | |||
| {{lang|inc-Orya|ପ}} | |||
| {{lang|inc-Taml|ப}} | |||
| {{lang|inc-Mlym|പ}} | |||
| {{lang|inc-Knda|ಪ}} | |||
| {{lang|inc-Telu|ప}} | |||
| {{lang|inc-Sinh|ප}} | |||
|- | |||
! {{sort|Pha|{{transl|inc|ISO|ph|italic=no}}}} | |||
! {{transl|inc|ISO|ph|italic=no}} | |||
| {{lang|inc-Deva|फ}} | |||
| {{lang|inc-Aran|{{Nastaliq|پھ}}}} | |||
| {{lang|inc-Guru|ਫ}} | |||
| {{lang|inc-Gujr|ફ}} | |||
| {{lang|inc-Beng|ফ}} | |||
| {{lang|inc-Orya|ଫ}} | |||
| | |||
| {{lang|inc-Mlym|ഫ}} | |||
| {{lang|inc-Knda|ಫ}} | |||
| {{lang|inc-Telu|ఫ}} | |||
| {{lang|inc-Sinh|ඵ}} | |||
|- | |||
! {{sort|Ba|{{transl|inc|ISO|b|italic=no}}}} | |||
! {{transl|inc|ISO|b|italic=no}} | |||
| {{lang|inc-Deva|ब}} | |||
| {{lang|inc-Aran|{{Nastaliq|ب}}}} | |||
| {{lang|inc-Guru|ਬ}} | |||
| {{lang|inc-Gujr|બ}} | |||
| {{lang|inc-Beng|ব}} | |||
| {{lang|inc-Orya|ବ}} | |||
| | |||
| {{lang|inc-Mlym|ബ}} | |||
| {{lang|inc-Knda|ಬ}} | |||
| {{lang|inc-Telu|బ}} | |||
| {{lang|inc-Sinh|බ}} | |||
|- | |||
! {{sort|Bha|{{transl|inc|ISO|bh|italic=no}}}} | |||
! {{transl|inc|ISO|bh|italic=no}} | |||
| {{lang|inc-Deva|भ}} | |||
| {{lang|inc-Aran|{{Nastaliq|بھ}}}} | |||
| {{lang|inc-Guru|ਭ}} | |||
| {{lang|inc-Gujr|ભ}} | |||
| {{lang|inc-Beng|ভ}} | |||
| {{lang|inc-Orya|ଭ}} | |||
| | |||
| {{lang|inc-Mlym|ഭ}} | |||
| {{lang|inc-Knda|ಭ}} | |||
| {{lang|inc-Telu|భ}} | |||
| {{lang|inc-Sinh|භ}} | |||
|- | |||
! {{sort|Ma|{{transl|inc|ISO|m|italic=no}}}} | |||
! {{transl|inc|ISO|m|italic=no}} | |||
| {{lang|inc-Deva|म}} | |||
| {{lang|inc-Aran|{{Nastaliq|م}}}} | |||
| {{lang|inc-Guru|ਮ}} | |||
| {{lang|inc-Gujr|મ}} | |||
| {{lang|inc-Beng|ম}} | |||
| {{lang|inc-Orya|ମ}} | |||
| {{lang|inc-Taml|ம}} | |||
| {{lang|inc-Mlym|മ}} | |||
| {{lang|inc-Knda|ಮ}} | |||
| {{lang|inc-Telu|మ}} | |||
| {{lang|inc-Sinh|ම}} | |||
|- | |||
! {{sort|Mba|{{transl|inc|ISO|m̆b|italic=no}}}} | |||
! {{transl|inc|ISO|^mb|italic=no}} | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| {{lang|inc-Sinh|ඹ}} | |||
|- | |||
! {{sort|Rra|{{transl|inc|ISO|ṟ|italic=no}}}} | |||
! {{transl|inc|ISO|_r|italic=no}} | |||
| {{lang|inc-Deva|ऱ}} | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| {{lang|inc-Taml|ற}} | |||
| {{lang|inc-Mlym|റ}} | |||
| {{lang|inc-Knda|ಱ}} | |||
| {{lang|inc-Telu|ఱ}} | |||
| | |||
|- | |||
! {{sort|Ttta|{{transl|inc|ISO|ṯ|italic=no}}}} | |||
! {{transl|inc|ISO|_t|italic=no}} | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| {{lang|inc-Mlym|ഺ}} | |||
| | |||
| | |||
| | |||
|- | |||
! {{sort|Nnna|{{transl|inc|ISO|ṉ|italic=no}}}} | |||
! {{transl|inc|ISO|_n|italic=no}} | |||
| {{lang|inc-Deva|ऩ}} | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| {{lang|inc-Taml|ன}} | |||
| {{lang|inc-Mlym|ഩ}} | |||
| | |||
| | |||
| | |||
|- | |||
! {{sort|Llla|{{transl|inc|ISO|ḻ|italic=no}}}} | |||
! {{transl|inc|ISO|_l|italic=no}} | |||
| {{lang|inc-Deva|ऴ}} | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| {{lang|inc-Taml|ழ}} | |||
| {{lang|inc-Mlym|ഴ}} | |||
| {{lang|inc-Knda|ೞ}} | |||
| {{lang|inc-Telu|ఴ}} | |||
| | |||
|- | |||
! {{sort|Ya|{{transl|inc|ISO|y|italic=no}}}} | |||
! {{transl|inc|ISO|y|italic=no}} | |||
| {{lang|inc-Deva|य}} | |||
| {{lang|inc-Aran|{{Nastaliq|ی}}}} | |||
| {{lang|inc-Guru|ਯ}} | |||
| {{lang|inc-Gujr|ય}} | |||
| {{lang|inc-Beng|য}} | |||
| {{lang|inc-Orya|ଯ}} | |||
| {{lang|inc-Taml|ய}} | |||
| {{lang|inc-Mlym|യ}} | |||
| {{lang|inc-Knda|ಯ}} | |||
| {{lang|inc-Telu|య}} | |||
| {{lang|inc-Sinh|ය}} | |||
|- | |||
! {{sort|Yya|{{transl|inc|ISO|ẏ|italic=no}}}} | |||
! {{transl|inc|ISO|;y|italic=no}} | |||
| {{lang|inc-Deva|य़}} | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| {{lang|inc-Beng|য়}} | |||
| {{lang|inc-Orya|ୟ}} | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
|- | |||
! {{sort|Ra|{{transl|inc|ISO|r|italic=no}}}} | |||
! {{transl|inc|ISO|r|italic=no}} | |||
| {{lang|inc-Deva|र}} | |||
| {{lang|inc-Aran|{{Nastaliq|ر}}}} | |||
| {{lang|inc-Guru|ਰ}} | |||
| {{lang|inc-Gujr|ર}} | |||
| {{lang|inc-Beng|র}}, {{lang|as|ৰ}} | |||
| {{lang|inc-Orya|ର}} | |||
| {{lang|inc-Taml|ர}} | |||
| {{lang|inc-Mlym|ര}} | |||
| {{lang|inc-Knda|ರ}} | |||
| {{lang|inc-Telu|ర}} | |||
| {{lang|inc-Sinh|ර}} | |||
|- | |||
! {{sort|Rra-virama|{{transl|inc|ISO|r̆|italic=no}}}} | |||
! {{transl|inc|ISO|^r|italic=no}} | |||
| {{lang|inc-Deva|र्}} | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
|- | |||
! {{sort|La|{{transl|inc|ISO|l|italic=no}}}} | |||
! {{transl|inc|ISO|l|italic=no}} | |||
| {{lang|inc-Deva|ल}} | |||
| {{lang|inc-Aran|{{Nastaliq|ل}}}} | |||
| {{lang|inc-Guru|ਲ}} | |||
| {{lang|inc-Gujr|લ}} | |||
| {{lang|inc-Beng|ল}} | |||
| {{lang|inc-Orya|ଲ}} | |||
| {{lang|inc-Taml|ல}} | |||
| {{lang|inc-Mlym|ല}} | |||
| {{lang|inc-Knda|ಲ}} | |||
| {{lang|inc-Telu|ల}} | |||
| {{lang|inc-Sinh|ල}} | |||
|- | |||
! {{sort|Lla|{{transl|inc|ISO|ḷ|italic=no}}}} | |||
! {{transl|inc|ISO|.l|italic=no}} | |||
| {{lang|inc-Deva|ळ}} | |||
| لؕ | |||
| {{lang|inc-Guru|ਲ਼}} | |||
| {{lang|inc-Gujr|ળ}} | |||
| | |||
| {{lang|inc-Orya|ଳ}} | |||
| {{lang|inc-Taml|ள}} | |||
| {{lang|inc-Mlym|ള}} | |||
| {{lang|inc-Knda|ಳ}} | |||
| {{lang|inc-Telu|ళ}} | |||
| {{lang|inc-Sinh|ළ}} | |||
|- | |||
! {{sort|Va|{{transl|inc|ISO|v|italic=no}}}} | |||
! {{transl|inc|ISO|v|italic=no}} | |||
| {{lang|inc-Deva|व}} | |||
| {{lang|inc-Aran|{{Nastaliq|و}}}} | |||
| {{lang|inc-Guru| | |||
== सन्दर्भ == | == सन्दर्भ == | ||
{{Reflist}} | {{Reflist}} |
१४:३७, ३ फ़रवरी २०२५ का अवतरण
भारतीय उपमहाद्वीप की आधुनिक भाषाओं को देवनागरी लिपि में दर्शाने के लिए भारत-सरकार के केन्द्रीय हिन्दी निदेशालय ने पारम्परिक देवनागरी लिपि में ही कुछ नये अक्षर जोड़कर जिस आधुनिक देवनागरी लिपि को प्रस्तुत किया है। उसे परिवर्धित देवनागरी लिपि कहते हैं।[१]
इस लिपि में भारत की दक्षिणी भाषाओं के ह्रस्व स्वरों तथा अन्य व्यञ्जनों क दर्शाने के लिए अक्षर जोड़े गये हैं। जैसे - ऎ, ऒ, ऩ इत्यादि।